Πολυκυστικές Ωοθήκες: Ποιά είναι τα συμπτώματα και πόσο σοβαρό είναι το σύνδρομο PCOS?

Ο Σεπτέμβριος έχει καθιερωθεί ως ο μήνας ενημέρωσης για το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, μια ορμονική διαταραχή που εκδηλώνεται περίπου σε μία στις δέκα γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.

Άλλο είναι το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών και άλλο οι πολυκυστικής μορφολογίας ωοθήκες. Το ότι εμφανίζεται σε έναν υπέρηχο μία κύστη δεν σημαίνει αυτομάτως ότι η γυναίκα πάσχει από το σύνδρομο. Ας το δεχτούμε αυτό ως δεδομένο για να προχωρήσουμε στην επεξήγηση κάποιων πραγμάτων. Αν και το 25-30% των γυναικών έχουν πολλαπλές κύστεις στις ωοθήκες τους, λιγότερες από τις μισές πάσχουν από το σύνδρομο, αφού για να διαγνωστεί αυτό οι γυναίκες πρέπει να έχουν δύο από τρία πιθανά συμπτώματα

• Χρόνιες διαταραχές του έμμηνου κύκλου (δηλαδή διαταραχές της ωορρηξίας). Π.χ. η γυναίκα μπορεί να έχει εμμηνόρροια κάθε 35 μέρες ή σπανιότερα, να μην έχει καθόλου έμμηνο ρύση για μερικούς μήνες ή να έχει παρατεταμένη περίοδο με πολύ μικρή ή πολύ μεγάλη απώλεια αίματος.
• Χρόνια υπερανδρογοναιμία (υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης στο αίμα). Αυτό συνεπάγεται ως έντονη τριχοφυΐα.
• Χαρακτηριστική πολυκυστική μορφολογία ωοθηκών.

Στην ουσία, υπάρχουν τουλάχιστον 10 διαφορετικοί φαινότυποι που σχετίζονται με το σύνδρομο. Σε κάθε γυναίκα εμφανίζεται με διαφορετικούς συνδυασμούς συμπτωμάτων. Λόγω της ορμονικής διαταραχής, είναι πολύ πιθανό να βλέπετε συνεχώς το βάρος σας να αυξάνεται και να δυσκολεύεστε αρκετά να χάσετε τα περιττά κιλά όσο κι αν προσπαθείτε. Αν και η ακριβής αιτιολογία του συνδρόμου δεν είναι γνωστή, η αύξηση του βάρους και οι κρίσεις ακμής που το χαρακτηρίζουν εκτιμάται ότι οφείλονται στα αυξημένα επίπεδα τεστοστερόνης που παράγουν οι ωοθήκες.

Επιπλέον συμπτώματα του συνδρόμου

• δυσκολία στην επίτευξη εγκυμοσύνης (μειωμένη γονιμότητα)
• αυξημένη ποσότητα τριχών προσώπου ή σώματος σε σχέση με αυτό που είναι το σύνηθες για εσάς (υπερτρίχωση)
• απώλεια μαλλιών εκ της κεφαλής
• αυξημένο βάρος, ταχεία αύξηση βάρους, δυσκολία στην απώλειά του
• λιπαρό δέρμα, ακμή
• κατάθλιψη και εναλλαγές διάθεσης.

Πώς διαγιγνώσκεται το PCOS; 

Καθώς οι γυναίκες εμφανίζουν διαφορετικά σημεία και συμπτώματα, αυτό καθιστά τη διάγνωση μία δύσκολη διαδικασία.

• ακανόνιστες, σπάνιες περιόδους ή χωρίς περιόδους
• περισσότερη τριχοφυΐα προσώπου και/ή σώματος και/ή εξετάσεις αίματος που δείχνουν υψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης από το κανονικό
• ένα υπερηχογράφημα που δείχνει πολυκυστικές ωοθήκες

Εν ολίγοις, μιλάμε για υπέρηχο, αιματολογικές εξετάσεις και κλινική εικόνα.

Πότε πρέπει να δω γιατρό και τι θεραπεία θα ακολουθήσω; 

Σε κάθε περίπτωση, μία επίσκεψη στο γυναικολόγο είναι αναγκαία. Ανεξάρτητα από την αιτία, αν το σύνδρομο μείνει δίχως θεραπεία, μπορεί να πλήξει τη γονιμότητα της γυναίκας και να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του ενδομητρίου. 

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η σωστή δίαιτα και η απώλεια βάρους μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση των συμπτωμάτων. Συχνά όμως, υπάρχει ανάγκη για διάφορα φάρμακα (π.χ αντισυλληπτικά), τα οποία δεν θεραπεύουν το πρόβλημα, αλλά μπορούν να βελτιώσουν αποτελεσματικά πολλά από τα συμπτώματα.